مشکلات دیفای چه چیزهایی هستند؟ برای اینکه بتوانید مشکلات دیفای را به خوبی درک کنید، در ابتدا باید با آن آشنا شوید. سیستم مالی غیر متمرکز یا دیفای (DeFi) اصطلاحی است که برای مجموعه‌ای از تکنولوژی‌ها و محصولات جدید که به دنبال ارائه روش‌های مختلف برای مدیریت سرمایه به طور خودکار و به دور از بانک و یا موسسه هستند، استفاده می‌شود. سیستم مالی غیر متمرکز یا دیفای هنوز در ابتدای کار خود قرار دارد. اگر این صنعت جوان و جاه طلب بخواهد جایگزینی برای سیستم‌های مالی سنتی شود، باید به برخی ویژگی‌ها مانند دستیابی به تجربه کاربری یکپارچه و استانداردهای ایمن برسد. اگرچه تکنولوژی‌های جدید در تلاش هستند که مشکلاتی که پیش رو وجود دارد را میان بردارند.
به طور کلی اپلیکیشن‌های غیر متمرکز که به آن‌ها (DApps) نیز می‌گویند، در بهترین بلاکچین‌ها که بیت کوین (BTC)، ایاس (EOS) و اتریوم (ETH) هستند، ساخته می‌شوند. این بلاکچین‌ها معمولا از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کنند تا کاربرانشان بتوانند بر امور مالی خود نظارت داشته باشند. این مورد نه‌تنها در پس‌انداز، سرمایه گذاری و پرداخت‌های شما اعمال می‌شود، بلکه می‌تواند در حوزه‌های وام، بیمه، ترید کردن، پیش‌بینی بازارها و هر چیزی که بازارهای قدیمی ارائه می‌دهند یا حتی بیشتر تاثیر گذار باشد.
ابزارهای دیفای به کاربران خدماتی را ارائه می‌دهد که ابزارهای متمرکز قادر به ارائه آن نیستند. این سیستم به صورتی طراحی شده که فرایندها را کارآمدتر، امن‌تر و بسیار شفاف‌تر می‌کند. بازارهای کنونی هنوز در ارائه این ویژگی‌ها مشکل دارند و در حال تلاش برای بهبود آن‌ها هستند. بنابراین می‌توان گفت که هنوز موانعی وجود دارد که باعث می‌شود این رویا به حقیقت تبدیل نشود.
بیشتر بخوانید: تکنیک های بازاریابی و فروش محصول در اینستاگرام
بازار دیفای از چه نهادهایی تشکیل شده است؟
بازار دیفای از بازیگران و زیرمجموعه‌های زیادی تشکیل شده است که برخی از آن‌ها در بازارهای قدیمی فعالیت نمی‌کنند. در این بازار بازیگران زیادی مانند وام دهندگان به دنبال دادن وام هستند و وام گیرندگانی هم هستند که به دنبال دسترسی سریع به منابع مالی هستند و این دو گروه می‌توانند با یکدیگر معامله انجام دهند و البته بسیاری از امور دیگر نیز در بازار دیفای انجام می‌شوند. این راه حل‌ها شامل بازارهای نظیر به نظیر (Peet-to-Peer)، توکنایز کردن دارایی‌ها در دنیا واقعی مانند املاک، پیش‌بینی بازارها، وثیقه، گرفتن بهره، پس‌انداز رمز ارزها با مکانیزم گرفتن سود بر روی آن و راهکارهای بیمه هستند.
همانطور که بیان شد یکی از مواردی که در دیفای استفاده زیادی از آن می‌شود، وام دهی و قرض کردن است. وام‌دهندگان (Lenders) به طور کلی بازیگرانی در این شبکه هستند که دارایی معلومی را نگه می‌دارند و می‌خواهد با استفاده از آن دارایی سود بیشتری از سرمایه گذاری در بازار به دست بیاورند. با فراهم کردن نقدینگی برای یک پلتفرم یا برخی از اشخاص، این وام دهندگان سود وام خود را دریافت می‌کنند. اضافه‌شدن این سود به اصل دارایی برای کسانی که نقدینگی را فراهم می‌کنند، یک فرآیند سودآور تلقی می‌شود.
قرض کنندگان در جست و جوی منافعی هستند که دارایی وام دهندگان را برای مدتی در دست بگیرند (حتی اگر مجبور به پرداخت سود شوند). در بازارهای دیفای، قرض گیرندگان می‌توانند فرایند گرفتن وام را با خرید ارز از صرافی‌هایی که از معاملات حاشیه‌ای یا یا مارجین دار پشتیبان نمی‌کنند، کوتاه‌تر کنند. علاوه بر این، این نوع پلتفرم‌ها می‌توانند به شما دسترسی سریعی به توکن‌های سودآور بدهند.
وام فوری
قابلیت دریافت وام فوری (Flash loan) نیز در بازارهای دیفای دسترس است. وام سریع ابزاری مالی است که به کاربران اجازه می‌دهد تا در یک معامله درخواست وام کنند و وقتی که وام را دریافت می‌کنند، بازپرداخت وام را به صورت تراکنش‌هایی با مبالغ کم انجام دهند.
بیشتر بخوانید: تفاوت استارت آپ با کسب و کار سنتی
سواپ یا تبادل سریع (Swap)
در کنار دیگر مشکلات دیفای وجود سواپ باعث شده است تا مشکلات آن کمی کم رنگ‌تر شدند. صرافی‌های غیر متمرکز به دلیل دارا بودن ویژگی سواپ (Swap) طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند. تنها واسطی که در سواپ وجود دارد، قراردادهای هوشمند هستند که فرایند معاملات را نه خیلی آهسته می‌کند و نه اختلالی در آن ایجاد می‌کند. در سواپ همه موجودی در اختیار کاربران است که باعث می‌شود تا مشکلات امنیتی که موجب شده تا صرافی‌های متمرکز ده‌ها میلیون رمز ارز را به دلیل مدیریت اشتباه از دست بدهند را به حداقل برساند.
استخر نقدینگی (liquidity Pool)
استخرهای نقدینگی یکی دیگر از قابلیت‌های دیفای است که اغلب در صرافی‌های غیر متمرکز وجود دارد. در برخی از صرافی‌های غیر متمرکز (DEX)، پلتفرم‌هایی مانند بنکور نتورک (Bancor Network) و یونیسواپ (Uniswap) کاربران را تشویق می‌کنند تا استخرهای نقدینگی بسازند و بر روی آن‌ها سرمایه گذاری کنند تا قادر به معامله با دیگر جفت ارزها باشند. اگر شما یک توکن دارید و می‌خواهید آن را به یک توکن دیگر تبدیل کنید، می‌توانید با پرداخت مقداری کارمزد آن را به سرعت با یک توکن دیگر ترید کنید. هم استخر نقدینگی و هم صرافی‌های غیر متمرکز رشد خوبی را در طی ماه‌های گذشته داشته‌اند.
چه ریسک‌هایی در بازارهای غیر متمرکز وجود دارد؟
برخی از مهم‌ترین مشکلات دیفای ناشی از مشکلات مربوط به قراردادهای هوشمند، خطای کاربران، نوسانات بازار، کمبود بیمه در وام‌ها و احتمال شکست روند قیمت است. با این وجود دیفای هنوز در ابتدای راه است و با توجه به مشکلاتی که دارد، مزایای زیادی نیز دارد. این بدان معناست که برخی از مزایای استفاده از این پلتفرم‌ها نیز با ریسک بالایی همراه است. یکی از منابع مشکلات دیفای آسیب پذیری قراردادهای هوشمند است. علیرغم اهداف برنامه ریزی شده‌ای که قراردادهای هوشمند دارند، اگر قراردادی با نقص کد در شبکه منتشر شود، می‌تواند باعث از بین رفتن موجودی آن قرارداد شود.
این اتفاق در گذشته برای اتریوم افتاده است و شاید مهم‌ترین اتفاقاتی بوده تا به حال برای اتریوم رخ داده است و می‌تواند در مورد قراردادهای هوشمند باشد و یک مثال مناسب باشد. اگرچه تحقیقات در این زمینه باعث رفع مشکل شده است و از بین بردن کلی این مشکل خیلی طولانی شد، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که دوباره تکرار نشود.
اگر بخواهیم آخرین اتفاقی که افتاد را یک مثال در نظر بگیریم، باید حمله به پروتکل (bZx) را که یک هکر توانست با استفاده از باگ‌های وام فوری هزاران اتر را به سرقت ببرد را به خاطر بسپاریم. اما می‌توان گفت که بعد از رخ دادن هر اتفاقی هر سیستم خودش را تعمیر می‌کند و بروزرسانی می‌شود که می‌تواند بهتر از قبل عمل کرده و خطاهای بیشتری را برای تعمیر پیدا کند که رفع آن‌ها باعث بهبود عملکرد سیستم می‌شود.
مشکلات قراردادهای هوشمند
آسیب پذیری قراردادهای هوشمند را می‌توان از نزدیک با مشکلات مشترک دیگری که در حال حاضر فضای بازار ارزهای دیجیتال، پلتفرم‌های دیگر را درگیر می‌کند که بیشتر این مشکلات تقصیر کاربران است. میلیون‌ها دلار به دلیل ارسال وجه کاربران به آدرس اشتباه که یکی از آن‌ها آدرس بلاکچین قراردادهای هوشمند است، از دست رفته است. این مشکلی است که اغلب می‌توان با استانداردهای توکن جدید مانند توکن‌های ERC-777 اصلاح شود، که می‌تواند این معاملات اشتباه را شناسایی و مسدود کند، اگرچه هزینه‌های معاملات و کارمزد آن‌ها را افزایش می‌دهد.
موضوع دیگری که بسیاری از کاربران در نظر نمی‌گیرند، حاکمیت داخلی یک دارایی و مقررات خارجی آن است. به طور کلی این احتمال وجود دارد که یک پروژه بتواند در صورت هشدار کسانی که پلتفرم را اجرا می‌کنند یا نحوه عملکرد آن را تغییر می‌دهند را شناسایی کند. اما در برخی موارد این تغییرات بدون هشدار انجام می‌شود و امکان شناسایی از بین می‌رود. هید شدمشکلات دیفای ادامه دارد و یکی دیگر از آن‌ها بازارهای غیرقابل پیش‌بینی است. همچنین کمبود بیمه نیز که معنی آن از دست دادن سرمایه‌های زیادی است به یک مشکل بزرگ تبدیل شده که می‌تواند افرادی که قصد استفاده از دیفای دارند را غیر قابل اعتماد کند.
دیگر مشکلات دیفای در پذیرفته نشدن چیست
حتی با اینکه مشکلات قبلی دیفای هنوز وجود دارند، برخی از مسائل نیز با گذشت زمان به وجود می‌آید که اغلب کاربران باعث به وجود آمدن آن‌ها هستند. این موارد شامل وثیقه بیش از حد، متمرکز کردن، نقدینگی کم و قابلیت همکاری بسیار اندک بین بلاکچین‌ها است.
مشکل دیگری دیفای دارد امور مالی غیر متمرکز در برخی مواقع آن طور که باید غیر متمرکز باشد، غیر متمرکز نیست. این موضوع بسیار غیر معمول است که پروژ‌ه‌های جدید کنترل زیادی را به توسعه دهندگان می‌دهند، تا آن‌ها بتوانند شبکه را توسعه دهند و در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخی برای رفع مشکلات پیدا کنند. زمانی این موضوع منطقی است که قرار است یک نرم افزار غیر متمرکز در شبکه توزیع شود، اما در این صورت شبکه باز هم متمرکز است و غیر متمرکز نیست.
این امر حتی اگر توسط تیم خود شرکت نیز انجام شود، می‌تواند خطرناک باشد، زیرا این کار راه را برای سوء استفاده از سرمایه کاربران باز می‌کند. به منظور ایجاد تعادل در شبکه، پروژه‌ها معمولا ویژگی عدم تمرکز تدریجی را انتخاب می‌کنند که در آن محصولی تحت کنترل تیم اصلی توسعه است، اما حاکمیت آن به گونه‌ای طراحی شده که با گذشت زمان در جامعه آزاد شده و در نهایت تبدیل به یک شبکه خود تنظیم پس از برطرف شدن ناهنجاری‌ها و مشکلات می‌شود. در ادامه به دیگر مشکلات دیفای اشاره می‌کنیم.
در مورد موضوع وام دهی و قرض گیری، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات امروز وثیقه بیش از حد است. از آنجا که هیچ تضمینی با چنین ثباتی در بازار وجود ندارد، وام دهندگان می‌خواهند وثیقه‌ای بالاتر از ارزش وام‌های خود دریافت کنند که از بازگشت سرمایه خود مطمئن شوند. همین امر موجب می‌شود تا ارتباط وام دهندگان با وام گیرندگان خوب نباشد و با یکدیگر کار نکنند. مگر اینکه با یکدیگر به توافق شخصی برسند.
بیشتر بخوانید: دلایل شکست استارت آپ ها
آینده دیفای چگونه رقم می‌خورد؟
در حال حاضر انتخاب‌های زیادی وجود دارد که باعث افزایش راه حل‌ها برای حل این مسائل می‌شوند و به مرور زمان، افزایش حجم بازار، بهتر شدن کدها و حل شدن اشکالات را در بر می‌گیرد. از قابلیت‌های همکاری با اتمیک سواپ (Atomic Swap) یا تبادل سریع رمز ارزها و پی توکن‌ها (pTokens)، می‌توان به راه حل‌هایی برای جذب افراد عادی و معامله‌گران به دیفای اشاره کرد.
در مطلب مشکلات دیفای به برخی از مهم‌ترین مشکلاتی اشاره کردیم که در جامعه دیفای و رمز ارزها وجود دارد و افراد با آن‌ها کنار آمده‌اند. همچنین برخی از آن‌ها را فقط زمان حل می‌کند که صبر می‌تواند راه حل خوبی برای آن باشد. دیگر مشکلات دیفای مانند نقض قراردادهای هوشمند و خطاهایی که کاربران در شبکه انجام می‌دهند با ارائه راه حل‌های جدید توسط مدیرعامل‌ها، آزمایش و خطای توسعه دهندگان و همکاری و مشارکت قابل رفع هستند. از آنجا که دولت‌ها قوانین مربوط به دارایی‌ها را وضع می‌کنند، باید چارچوب ساده‌تر و بازتری را فراهم کنند که هم قانونی باشد و هم کاربران به خوبی بتوانند از آن‌ها استفاده کنند.
شاید مهم‌ترین راه حلی که برای بهبود و افزایش نقدینگی وجود دارد، یک بازار باشد که کاربران آن فقط نقدینگی داشته باشند و روش‌های ساده‌ای برای تبدیل ارز و انتقال آن‌ها به دیگر بلاکچین‌ها و برنامه‌های غیر متمرکز وجود داشته باشد. جالب است بدانید که افرادی وجود دارند که با استفاده از تکنولوژی‌های متفاوت قصد دارند همچین بازاری را بسازند. به طور مثال اتریوم برای اینکه بتواند شبکه خود را تقویت کرده و آن را ارتقا دهد، می‌خواهد این ویژگی را در نسخه دوم رمز ارز اتریوم، یعنی اتریوم ۲ قرار دهد که پیشرفت چشمگیری را خواهد داشت. با معرفی اتریوم ۲ سرعت معاملات و ظرفیت شبکه افزایش چشمگیری خواهد داشت و اتریوم می‌تواند به دستاوردهای قابل توجهی برسد.
اتمیک سواپ
دیگر موضوعی که می‌تواند باعث گسترش دیفای در آینده شود، اتمیک سواپ است. این ویژگی می‌تواند شبکه دیفای را گسترش دهد و همزمان سرعت شبکه را نیز بالاتر ببرد. اتمیک سواپ می‌تواند رمز ارزها را به صورت مستقیم از یک بلاکچین به یک بلاکچین دیگر انتقال دهد. اگر بخواهید این کار را با قراردادهای هوشمند انجام دهید، باید زمان زیادی را صرف آن کنید. به تازگی این ویژگی توجهات زیادی را به خودش جلب کرده است و باید بسیار دقیق و امن کار انتقال انجام شود. به تازگی یک نوع اتمیک سواپ توسط (Blockstream’s Liquid sidechain) رونمایی شده است که در مرحله آزمایش است.
بیشتر بخوانید: بیزینس پلن و کاربرد آن
آیا قابلیت همکاری وجود دارد؟
افراد زیادی هستند که بر خوب بودن ویژگی‌های قابلیت همکاری، ابزارها، قراردادهای هوشمند و نرم افزارهای غیر متمرکز تفاهم نظر دارند. بلاکچین‌های زیادی در اکوسیستم دیفای وجود دارد که هر کدام عملکرد مختص به خود را دارند. فعال کردن دارایی‌های دیجیتال برای انتقال بین بلاکچین ها و برنامه‌های غیر متمرکز بر روی آزاد سازی ۲۵۰ میلیارد دلار در رمز ارزی که در بازار وجود دارد، تاثیر می‌گذارد و این تاثیر در نقدینگی و سود دهی بیشترین نقش را دارد.
ساختن چنین پروژه‌ای با قابلیت همکاری نیاز به پی توکن‌ها (PTokens) دارد که دیفای را در سراسر جهان در دسترس می‌کند. پی توکن، نرم افزارهای غیر متمرکز را برای کاربران فضای ارزهای دیجیتال قابل استفاده می‌کند که با آن‌ها بتوانند در بلاکچین‌های بیت کوین، لایت کوین، ایاس و یا دیگر بلاکچین‌ها رمز ارز خود را بفروشند، معامله کنند و یا آن را نگه دارند.
پی بیت کوین (pBTC) اولین سری پی توکن‌ها است که به دیگر افراد اجازه می‌دهد بیت کوین خود را با اتریوم و یا ایاس ترید کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند از پی بیت کوین‌ها در نرم افزارهای غیر متمرکز استفاده کنند که شامل پلتفرم‌های قرض دهی غیر متمرکز، جایی که وام دهندگان می‌توانند دارایی خود را در آنجا سرمایه گذاری کنند، می‌شود. شما هر زمان که خواستید، می‌توانید پی بیت کوین را به بیت کوین معمولا سواپ کنید.
شما برای ما از دیفای بنویسید
سایت آرش کرمانی در این مطلب سعی کرد تمامی موارد دیفای را برای شما بازگو کند. امیدواریم از این مطلب رضایت داشته باشید. در صورت مشاهده مغایرت مطلب با معلومات شما می توانید آن را در قسمت نظرات با ما درمیان بگذارید.
